''
Kozmetik
bir ürün üretiminden son kullanıcıya ulaşması sırasında temel olarak 5 önemli
aşamadan geçmektedir. Bunlar
1-Üretim
aşaması: Bu aşamada hammaddeler kullanılarak çeşitli prosesler sonucunda bitmiş
ürün elde edilir.
2-Ambalajsız
bekleme aşaması: Bazen üretimden sonra ambalajlanmak üzere bitmiş ürünün
ambalajsız olarak bekletilir, bazen üretimden sonra direk doluma geçilir.
3-Dolum
aşaması : Bitmiş ürün uygun primer ambalajlara doldurulur. Sekonder ambalajlama
da bu süreç içerisinde yer alır.
4-Depolama
aşaması: Primer ve sekonder ambalajlarına konulan bitmiş kozmetik ürün tüketici
ile buluşmak üzere depolarda bekletilir, satılacağı mağazalarda satışa sunulur. Ürünün
ambalajlanıp nihai haline gelmesinden tüketicinin ürünü satın almasına kadar
geçen süre depolama süresidir.
5-Kullanım
aşaması: Tüketici ürünü aldıktan sonra kullanıldığı aşamadır.
Özellikle
üretim, ambalajsız bekleme, dolum ve kullanım aşamalarında kozmetik ürünün
kontamine olma riski son derece yüksektir. Bu beş önemli aşamada ürünün fiziksel,
kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan bozulmadan ne kadar dayanacağının
belirlenmesi ve etiketinde yazılması gerekmektedir.
30
aydan daha kısa sürede bozulan ürünlerin etiketlerinde son kullanım tarihi
belirtilir. Örneğin nemlendirici bir yüz kreminiz var ve bu ürün üretiminden
itibaren 15 ay dayanıyor. Üretim tarihiniz: 02.05.2013 ise ürününüzün son
kullanım tarihi: 02.8.2014 olacakır. Eğer ürününüz 30 aydan daha uzun süre
dayanıyor ise o zaman ürün etiketine minimum dayanma süresi işareti olan açık
kavanoz resmini ve açıldıktan sonra ne kadar süre kullanılabileceğini gösteren
ay sayısı ve M harfini koymanız gerekmektedir. Örneğin saç bakım yağı ürettiniz
ve ürününüz 30 aydan daha uzun süre dayanıyor. Ürünün açıldıktan sonra 12 ay
dayanacağını belirlediniz. O halde etikete şunu yazmanız gerekir:
Peki
bu süreçler nasıl belirlenmektedir?
Ürünün
formülasyon aşamasında uygun formüle karar verildikten sonra stabilite testleri
yapılmalıdır. Stabilite testleri değişik sıcaklık ve nem koşullarında yapılan
ve üründe test süresince herhangi bir değişiklik olup olmadığının izlendiği çok
önemli testlerdir.
Eğer
ürününüz 30 aydan daha uzun süre dayanıyor ve etiketine açıldıktan sonraki
minimum dayanma süresini yazmak istiyorsanız Period After Opening (PAO) kavramı
karşınıza çıkar. PAO’yu formülasyonda kullanılan koruyucunun etkinliği,
ambalajlamada kullanılan malzemeler, ambalajlandıktan sonraki depolama
koşulları ve tüketicinin kozmetik ürünü aldıktan sonra kullanım alışkanlıkları
etkilemektedir. PAO süresini belirlemek için üretilen kozmetik ürünü bitmiş ve
ambalajlanmış nihai hali ile en azından 30 ay boyunca stabilite testine tabi
tutmak ve her test aşamasında gerekli mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal
testleri yapmak gerekmektedir. Bunun haricinde koruyucu içeren ürünler için
Challenge test yapmak gerekir. Eğer stabilite çalışmalarında herhangi bir
olumsuzluk ile karşılaşılır ise sorunun kaynağı bulunur. Eğer problem
formülasyondan kaynaklanıyorsa formülasyon değiştirilir, eğer koruyucudan
kaynaklanıyorsa koruyucu değiştirilir, eğer ambalaj ile ürün arasında bir
geçimsizlik, etkileşim varsa ambalaj değiştirilir ve test tekrarlanır.
Yani
PAO bitmiş ürünün formülasyonuna, formülasyonda kullanılan koruyuculara, bitmiş
ürünün ambalajlanmasına, depolama koşullarına, mikrobiyolojik testlere, analitik
testlere, fiziksel testlere, bitmiş ürünle benzer kimyasal ve fiziksel
özellikler taşıyan benzer ürünlerin PAO’larına, istatistiki verilere bağlı
olarak belirlenir.
''